Zabezpieczenie roszczeń o zapłatę wynikających z transakcji handlowej
Nie jest żadną tajemnicą, że postępowania sądowe potrafią trwać długo – dłużej, niż strony by chciały. Dla przedsiębiorców bywa to szczególnie problematyczne – cóż z tego, że sprawę uda się finalnie wygrać, gdy dłużnik zdąży już uciec z majątkiem, zamknąć działalność, a może i wyprowadzić się za granicę. W sprawach o zapłatę szybkość działania może odgrywać decydującą rolę i wpływać na skuteczność dochodzenia roszczeń. Na szczęście przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują narzędzie prawne, które może pomóc przedsiębiorcy w zabezpieczeniu jego roszczeń od pierwszych chwil trwania postępowania sądowego. Przepis art. 730 [1] § 1 k.p.c. stanowi, że udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Z kolei zgodnie z § 21 interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące. Sąd może zatem udzielić zabezpieczenia roszczenia o zapłatę na czas trwania postępowania, o ile: (a) ma do czynienia z wierzycielem dochodzącym zapłaty z transakcji handlowej, (b) wartość transakcji nie przekracza 75.000 PLN, (c) zaległość w zapłacie to min. 3 miesiące. Powyższy przepis pozwala naszym klientom uzyskać stosowne zabezpieczenie np. w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Północ w Gdańsku, IV Wydział Gospodarczy. Aktualnie komornik podjął niezbędne czynności wynikające z postanowienia o zabezpieczeniu, a nasi klienci czekają na dalszy bieg sprawy w sądzie. [sp]
Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku
Czy postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku to postępowanie, w którym dzieli się spadek? Odpowiadając krótko: nie. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku (podobnie jak i akt poświadczenia dziedziczenia) ma na celu określenie kręgu spadkobierców. Nie dzieli się w nim jeszcze majątku, który wchodzi do masy spadkowej. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób – tak stanowi przepis art. 922 § 1 k.c. Zanim jednak dojdzie do podziału masy spadkowej konieczne jest określenie, komu ten spadek i w jakim udziale się należy. Właśnie w tym celu przepisy przewidują m.in. odrębne postępowanie o stwierdzeniu nabycia spadku. Sąd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy. Na rozprawę sąd wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy testamentowi i jako spadkobiercy ustawowi zgodnie z kolejnością dziedziczenia. Spośród spadkobierców ustawowych wzywa się małżonka, zstępnych, osoby pozostające w stosunku przysposobienia, rodziców i rodzeństwo. Pozostałych spadkobierców ustawowych wzywa się, jeżeli są sądowi znani (art. 669 k.p.c.). Jaka długo trwa postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku? To oczywiście zależy od organizacji pracy sędziego, czy też od ilości spraw, którą prowadzi. Zdarza się też, że takie postępowanie toczy się dość długo. Wydłużony czas trwania postępowania może również wynikać z pewnych zaniedbań po stronie samych spadkobierców, gdy np. w przeszłości zaniechano przeprowadzenia postępowań spadkowych po wielu zmarłych członkach rodziny. Sąd kończy postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku postanowieniem. W postanowieniu sąd wskaże: imię i nazwisko spadkodawcy, imiona jego rodziców oraz jego numer PESEL, jeżeli został nadany, datę i miejsce zgonu albo znalezienia zwłok spadkodawcy oraz ostatnie miejsce jego zwykłego pobytu; wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł – ich imię albo imiona, nazwisko, imiona rodziców oraz datę i miejsce urodzenia osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych – nazwę i siedzibę; tytuł powołania do spadku i wysokość udziałów w spadku, a w razie dziedziczenia testamentowego – określenie formy testamentu oraz powołanie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu; sposób przyjęcia spadku; spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne podlegające dziedziczeniu z ustawy oraz ich udziały w nim. Dopiero w dalszym etapie możliwy jest podział masy spadkowej pomiędzy spadkobierców. Skuteczny podział umożliwia swobodne i dobrowolne dysponowanie tym, co spadkobierca otrzymał w spadku. [sp]
Zabezpiecznie w sprawie frankowej
Postanowieniem z dnia 8 stycznia 2024 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie udzielił klientom kancelarii zabezpieczenia na czas trwania postępowania sądowego o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego kredytu wynikającego z umowy kredytu. Do uprawomocnienia się orzeczenia kończącego sprawę nas klienci nie będą musieli spłacać rat kapitałowo- odsetkowych, co w sposób znaczący odciąży domowy budżet.
Zabezpieczenie powództwa – uwagi ogólne
W jakim celu składa się wniosek o zabezpieczenie? Postępowanie zabezpieczające to pomocnicza forma względem postępowania rozpoznawczego, w którym sąd rozpatruje całą sprawę. Celem postępowania zabezpieczającego jest zapewnienie ochrony prawnej (np. wierzycielowi) na czas trwania postępowania „głównego”. Uzyskanie zabezpieczenia może ułatwić (a wielu przypadkach w ogóle umożliwić) wykonanie prawomocnego orzeczenia sądu, np. gdyby dłużnik zamierzał ukryć swój majątek przed wierzycielem. W tzw. sprawach frankowych zabezpieczenie skutkuje najczęściej zawieszeniem obowiązku spłaty rat kapitałowo – odsetkowych do momentu uprawomocnienia się wyroku. W sprawach o rozwód, w którym pojawia się kwestia alimentów, sąd również może wydać postanowienie o zabezpieczeniu – zobowiązać do ich zapłaty na czas trwania postępowania. Ile czasu ma sąd na rozpoznanie wniosku? Przepisy wskazują, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu. Przepis szczególny może jednak przewidywać termin odmienny. Jeżeli jednak rozpoznanie wniosku musi się odbyć na rozprawie, należy ją wyznaczyć tak, aby rozprawa mogła odbyć się w terminie miesięcznym od dnia wpływu wniosku. Przewidziane ustawą krótkie terminy na rozpoznanie wniosku o zabezpieczenie mogą mieć kluczowe znaczenie dla skuteczności postępowania egzekucyjnego. Czy wygram sprawę, jeśli sąd uwzględnił wniosek o zabezpieczenie? Ochrona prawna ustanowiona zabezpieczeniem ma charakter tymczasowy i nie rozstrzyga jeszcze o tym, czy strona nią objęta może w przyszłości spodziewać się pozytywnego rozstrzygnięcia swojej sprawy. Niemniej udzielenie zabezpieczenia wskazuje na to, że sąd uznał wskazane we wniosku okoliczności jako uprawdopodobnione. To właśnie uprawdopodobnienie samego roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia są kluczowe, aby wniosek miał szansę na jego uwzględnienie przez sąd. Zabezpieczenie w sprawach frankowych niepotrzebne? W tzw. sprawach frankowych, w których stroną pozwaną jest bank, może powstać wrażenie, że nie zachodzi obawa niewykonania wyroku, gdyby bank przegrałby sprawę ze swoim klientem, ergo: nie ma potrzeby udzielenia zabezpieczenia. W powszechnym przekonaniu bank posiada bowiem środki, aby uregulować należności zasądzone wyrokiem. To jednak tylko część istoty sprawy, bowiem celem postępowania sądowego, w którym klient żąda np. unieważnienia umowy kredytu jest również to, aby strony dokonały sprawiedliwych i trwałych rozliczeń pomiędzy sobą. Im jednak dłużej trwa postępowanie sądowe, w czasie którego klienci banku płacą kolejne raty kapitałowo – odsetkowe, tym dalej do takiego rozliczenia. Sądy coraz częściej przychylają się do wniosków powodów o udzielenie zabezpieczenia w tzw. sprawach frankowych. Klienci mają możliwość zawieszenia obowiązku płatności rat kapitałowo – odsetkowych, co dla wielu może stanowić istotne odciążenie domowego budżetu. [sp]